زندگی
جلیلی نخستین فیلم آماتوری خود را در ۱۶ سالگی ساخت. وی در میانه دهه پنجاه، تحصیلات خود در رشته کارگردانی و بازیگری در دانشکده هنرهای دراماتیک را ناتمام گذاشت. از سال ۱۳۵۲ فعالیت در سینمای آزاد را آغاز کرد. جلیلی از سال ۱۳۵۹ با ساختنِ فیلم مستند کارش را در تلویزیون آغاز کرد و نخستین فیلم سینمایی خود را با نام میلاد، در سال ۱۳۶۲ نویسندگی و کارگردانی کرد.[۳] او هم‌اکنون به تناوب در ایران و فرانسه به سر می‌برد.
کارنامه
جلیلی با فیلم گال در سال ۱۳۶۷ گام بلندی به جلو برداشت. موضوع فیلم دربارهٔ زندگی نوجوانان بزه‌کار در دارالتأدیب بود که در آن سال و زمانه مشابه آن در سینما ساخته نشده بود. او این فیلم‌ها و فیلم‌های بعدی‌اش را با کودکان و نوجوانان و بازیگران غیرحرفه‌ای ساخت و به همین لحاظ قائل به برقراری رابطه عمیق با نابازیگران است تا بتواند استعدادهای نهفته آنها را در موقع فیلم‌برداری کشف کند. جلیلی پس از گال فیلم رقص خاک را در سال ۱۳۷۰ در شرایطی ساخت که سینمای ایران تحت تأثیر موفقیت‌های بین‌المللی فیلم دونده اثر امیر نادری بود. بدین سان جلیلی با رقص خاک در مسیری گام نهاد که او را به جشنواره‌های خارجی رساند و مورد تحسین قرار گرفت. وی در سال ۱۳۷۲ دت یعنی دختر را ساخت که برای آن برنده اوسلای طلایی و نامزد شیر طلایی جشنواره فیلم ونیز ۱۹۹۵ شد که نامزدی او برای بار دوم بعد از فیلم یک داستان واقعی بود. همچنین جلیلی برای رقص خاک برنده پلنگ نقره‌ای و نامزد یوزپلنگ طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم لوکارنو ۱۹۹۸ شد و جایزه فیپرشی جشنواره فیلم لندن و جایزه بهترین فیلم آسیایی جشنواره بین‌المللی فیلم توکیو را از آن خود کرد. دان اثر بعدی باز هم در مورد زندگی نوجوانان بود که برای این فیلم نامزد صدف زرین و برنده جایزه همبستگی جشنواره فیلم سن‌سباستین ۱۹۹۸ شد. قصه‌های کیش فیلمی چند اپیزودی به کارگردانی محسن مخملباف، ناصر تقوایی و ابوالفضل جلیلی بود که ساخته شد و برای هر سه نامزدی جایزه نخل طلا کن را بهمراه داشت. وی دو سال بعد یعنی در سال ۱۳۷۹ دلبران فیلمی که در رابطه زندگی یک پسر بچه افغان در ایران است را می‌سازد که می‌توان گفت تحسین شده‌ترین اثر کارنامه جلیلی به همراه رقص خاک محسوب می‌شود. جلیلی برای دلبران برنده جایزه بالن طلایی جشنواره سه قاره، برنده جایزه ویژه هیئت داوران جشنواره فیلم توکیو فیلمکس و نامزد یوزپلنگ طلایی جشنواره بین‌المللی فیلم لوکارنو ۲۰۰۱ شد. ابجد و گل یا پوچ دو فیلمی بعدی وی محسوب می‌شوند. آخرین فیلم او حافظ محصول سال ۱۳۸۵ که با نگاهی به زندگی حافظ شیرازی ساخته شد. این فیلم در جشنواره فیلم رم برنده جایزه ویژه هیئت داوران این جشنواره شد و قرقاول طلایی جشنواره فیلم کرالا را نیز به دست آورد. در سی‌امین جشنواره سه قاره در نوامبر ۲۰۰۸ از جلیلی به همراه امیر نادری در بخش ویژه جشنواره تجلیل شد.[۴][۵]
سانسور
عدم نمایش فیلم‌ها در ایران
جلیلی تاکنون ۱۵ فیلم سینمایی ساخته‌است که هیچ‌کدام از آنها در ایران موفق به گرفتن مجوز اکران عمومی نشده‌اند، اما تلویزیون ایران به دلیل اینکه در ساخت برخی فیلم‌های او مشارکت داشته‌است، تعدادی از آنها را نمایش داده‌است.